Πάσχα στην Κρήτη :10 λόγοι που σας καλούν να το ζήσετε οπωσδήποτε.
Υπάρχουν ακόμη 6 – και όχι μόνο – λόγοι που η Κρήτη είναι το πλέον κατάλληλο μέρος, για να περάσει κανείς τις διακοπές του Πάσχα, που είναι προ των πυλών!
Γιατί να κάνετε Πάσχα στην Κρήτη;
1. Για τους Ιούδες στην πυρά
Από τα Χανιά μέχρι την Ιεράπετρα κι από τις μεγάλες πόλεις έως τα πιο μικρά χωριά, ο Ιούδας καίγεται φαντασμαγορικά το βράδυ της Ανάστασης – αλλού, όπως στα χωριά του Ρεθύμνου, αυτό γίνεται κατά τη διάρκεια του Επιταφίου. Το έθιμο λέγεται σε κάποιες περιοχές και «Ορφανού», ενώ από τους πιο ιδιαίτερους Ιούδες θεωρείται του Αγίου Νικολάου Λασιθίου, καθώς η καύση γίνεται μέσα στη λίμνη. Τη Μεγάλη Πέμπτη, οι νέοι μαζεύουν από τα βουνά τα χηνοπόδια με τα οποία θα στηθεί η «Φουνάρα», όπου και θα καεί ο «Γιούδας», ενώ πολλά σπίτια στήνουν και μια δική τους μικρή φουνάρα στην αυλή του σπιτιού, για το καλό.
2. Για την περιφορά του… γλεντιού
Τη Μεγάλη Παρασκευή, μαζί με τον Επιτάφιο, στα χωριά «περιφέρεται» και το γλέντι. Όλα τα σπίτια έχουν ανοιχτές τις πόρτες τους και τραπέζι στρωμένο με ξηρούς καρπούς, φέτες πορτοκαλιού, ελιές, οφτές πατάτες και φυσικά άφθονη ρακή. Ο Επιτάφιος στέκεται σε κάθε σπίτι, οι νοικοκύρηδες τον προσκυνούν και οι ακόλουθοί του απολαμβάνουν το κέρασμα. Όσο η πομπή προχωρά, οι πιστοί μειώνονται, αφού «ξεμένουν» στα σπίτια για ένα διακριτικό, λόγω της ημέρας, τσιμπούσι.
3. Για την ησυχία των μικρών χωριών
Στα μικρά χωριά της Κρήτης οι κάτοικοι είναι τόσο λίγοι, και οι επισκέπτες ακόμη λιγότεροι, που μοιάζουν να συμμετέχουν σε μια μικρή… συνωμοσία, η οποία εντείνει ακόμη περισσότερο την κατανυκτική ατμόσφαιρα. Από τις πιο ιδιαίτερες στιγμές θα ζήσετε στα Καπετανιανά του νομού Ηρακλείου και στη Μηλιά του νομού Χανίων. Και τα δύο υπήρξαν έρημα χωριά, που όμως τα σπίτια τους αναστηλώθηκαν από άξιους ανθρώπους και μετατράπηκαν σε ωραίους ξενώνες με εξαιρετικά εστιατόρια. Ήσυχη είναι η Ανάσταση στον μικροσκοπικό ναό των Καπετανιανών (αν επιλέξετε τη Μηλιά που δεν έχει εκκλησία, πηγαίνετε στην πανέμορφη Παναγιά Χρυσοσκαλίτισσα, στο Ελαφονήσι) και οικογενειακή η Κυριακή του Πάσχα, σαν να αφορά καλεσμένους σε σπίτι στο χωριό. Στην Αγία Ρουμέλη αντίθετα, στην έξοδο του φαραγγιού της Σαμαριάς, παρότι δεν οδηγεί καν δρόμος, αλλά καραβάκι από τα Σφακιά, οι επισκέπτες είναι αρκετοί, αφού το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου γίνεται κανονικό πανηγύρι από τον πολιτιστικό σύλλογο, με υπαίθρια τραπέζια, φαγητό και ζωντανή μουσική.
4. Για τα νηστίσιμα – και όχι μόνo
Οι Kρητικοί, ακόμη και κατά τη διάρκεια της νηστείας, τρώνε καλά, αξιοποιώντας όλα τα αγαθά της φύσης. Αυτή την εποχή, άλλωστε, έχουν την τιμητική τους οι άγριες αγκινάρες, που τρώγονται ωμές με λεμόνι. Κουκιά ή λουγκούνια (λούπινα), βολβοί, χοχλιοί σε διάφορες συνταγές, ζοχοί, σταμναγκάθι και άλλα χορταρικά βραστά, σε πιτάκια ή τσιγαριαστά, αποτελούν τους καλύτερους μεζέδες. Για όσους δεν νηστεύουν, την άνοιξη παράγονται και τα φρέσκα κρητικά τυριά, όπως η μυζήθρα.
5. Για τις θαυματουργές ορχιδέες του Λασιθίου
Ο Επιτάφιος του Άη Γιάννη του Θεολόγου στο χωριό Μαρμακέτω, στο Οροπέδιο Λασιθίου, είναι από τους πιο ιδιαίτερους της Ελλάδας και «θαυματουργός», σύμφωνα με τους πιστούς. Κατ’ αρχάς στολίζεται με τις περίφημες «βιόλες» της Λαμπρής –«γλυκά ματάκια» τις λένε οι ντόπιοι–, διάφορα είδη άγριας ορχιδέας που μαζεύουν οι γυναίκες από τις εξοχές της Δίκτης επί μία ολόκληρη εβδομάδα. Την ημέρα της Ανάστασης, τα λουλούδια βγαίνουν από τον Επιτάφιο και κρεμιούνται σε σύρματα μέσα στον ναό. Στις 6 Μαΐου, τη μέρα της γιορτής του Αγίου, οι χιλιάδες κρεμασμένες στα σύρματα ορχιδέες, μαραμένες ή και ξερές, «ανθίζουν» ξανά. Το γεγονός ερμηνεύεται και επιστημονικά, γιατί τα λουλούδια κρατούν υγρασία μέσα τους, αλλά οι ντόπιοι λένε πως είναι έργο του Αγίου. Οι ορχιδέες φυλάσσονται από τους πιστούς όλη τη χρονιά σαν γούρι και γιατρικό.
6. Για καμπανοκρουσίες και κρεατοφαγία δίχως αύριο…
Μετά την Ανάσταση και ολόκληρη την Κυριακή του Πάσχα, οι καμπάνες στις εκκλησίες χτυπούν ασταμάτητα και χωρίς κανέναν προγραμματισμό. Όσοι περνούν τυχαία ή επί τούτω από μια εκκλησία έχουν το δικαίωμα να χτυπήσουν την καμπάνα, είτε για να μεταφέρουν το αναστάσιμο μήνυμα είτε, κατά μία εκδοχή, για «γούρι», ενάντια στους πονοκεφάλους της χρονιάς. Παράλληλα, από νωρίς το πρωί της Κυριακής στρώνονται τα τραπέζια. Στην Κρήτη έτσι κι αλλιώς καταναλώνονται τεράστιες ποσότητες κρέατος, οπότε το Πάσχα το μέτρο χάνεται διά παντός – ειδικά αφού οι περισσότεροι έχουν τηρήσει νηστεία. Σε κάθε σπίτι σουβλίζονται αρνιά, μπαίνουν δίπλα κατσικάκια αντικριστά με χοντρό αλάτι, κοκορέτσια, ακόμη και σχάρες με παϊδάκια, μπριζόλες κ.λπ. Το γλέντι κρατάει έως το βράδυ, ενώ δεν λείπουν και οι καντάδες.
7. Για τη μαγική ατμόσφαιρα στις πόλεις
Στο Ηράκλειο, οι Επιτάφιοι συναντιούνται στην καρδιά της παλιάς πόλης, δίπλα στα Λιοντάρια. Στο κέντρο της πόλης συναντιούνται και οι Επιτάφιοι της Σητείας, συνοδεία της φιλαρμονικής, ωστόσο άκρως κατανυκτική είναι η λειτουργία στην ιστορική Μονή Τοπλού. Στο Ρέθυμνο, η περιφορά της Μητρόπολης και της Μικρής Παναγιάς μέσα στη βενετσιάνικη πόλη συναρπάζει και δέκα Επιτάφιοι με τις χορωδίες τους συναντιούνται στην πύλη Γκουόρα, στην πλατεία Τεσσάρων Μαρτύρων. Παράλληλα, βυζαντινές χορωδίες δίνουν συναυλίες, συχνά μέσα σε ναούς, ωστόσο το φετινό πρόγραμμα δεν έχει βγει ακόμη. Στα Χανιά ακολουθήστε τον Επιτάφιο της Μητρόπολης, που διασχίζει και την παλιά πόλη.
8. Για την ευλογία των «οζών»
9. Για τα αξέχαστα γεύματα
Δεν υπάρχουν πολλά να σχολιάσει κανείς για το φαγητό της Κρήτης, που τις ημέρες του Πάσχα, έχει την τιμητική του!
10. Για τις πρώτες βουτιές της χρονιάς
Εκμεταλλευτείτε τα ζεστά νερά του Κρητικού πελάγους και απολαύστε τις πρώτες βουτιές της χρονιάς. Όλες οι πρωτεύουσες των νομών έχουν παραλίες κοντά τους: τα Χανιά και το Ρέθυμνο στις παρυφές τους, αν επιλέξετε το Ηράκλειο, η κοντινότερη παραλία είναι η Αμμουδάρα, ενώ στον Άγιο Νικόλαο αξίζει να κατευθυνθείτε προς την Πλάκα και τις ρηχές παραλίες της. Στη Σητεία οδηγήστε προς τα ανατολικά και φτάστε μέχρι το μαγευτικό Βάι με το φοινικόδασος, ενώ στην Ιεράπετρα και στα ακόμη πιο ζεστά του Λιβυκού πελάγους μπορείτε να κολυμπήσετε σε κάποια από τις τρεις παραλίες της πόλης ή στην Αγία Φωτιά.
Πηγή: cretans.gr
